T. 17 S. 63 (2023): Tạp chí khoa học Tây Nguyên (TNJoS) số 63

Đã Xuất bản: 31-12-2023

Sự hội tụ trung bình cho mảng kép các biến ngẫu nhiên và các biến ngẫu nhiên mờ độc lập đôi một và cùng phân phối trong không gian tổ hợp lồi

Tác giả: Phạm Trí Nguyễn
Ngày nhận: 21-06-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Trong bài báo này, (Ξ , d) là không gian metric được trang bị phép toán tổ hợp lồi và gọi là không gian tổ hợp lồi. Dựa trên định nghĩa về không gian tổ hợp lồi đưa ra bởi Terán và Molchanov năm 2006, chúng tôi thiết lập sự hội tụ trung bình cho mảng kép các biến ngẫu nhiên và các biến ngẫu nhiên mờ độc lập đôi một cùng phân phối trong không gian tổ hợp lồi.

Đặc điểm sinh học một số loài nấm có giá trị thực phẩm và dược liệu được thu thập tại tiểu khu 501, 502, 503 thuộc Vườn Quốc Gia Yok Đôn, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Hữu Kiên, Trần Thị Kim Thi, Nguyễn Phương Đại Nguyên, Trần Anh Tuấn
Ngày nhận: 10-11-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Trong bài báo này, nhóm tác giả mô tả chi tiết các đặc điểm sinh học của một số loài nấm có giá trị thực phẩm và dược liệu thu thập tại tiểu khu 501, 502, 503 thuộc Vườn quốc gia Yok Đôn, Tỉnh Đắk Lắk. Bước đầu, dựa vào đặc điểm hình thái và giải trình tự DNA, nhóm tác giả ghi nhận 03 loài nấm có giá trị thực phẩm gồm: Auricularia auricula, Amanita caesarea, Lentinus sajor-caju; và 03 loài...

Nghiên cứu nhân giống in vitro cây sùng thảo (Stachys affinis Bunge)

Tác giả: Trần Thị Tâm, Vũ Thị Tư, Nguyễn Phú Hoài, Nông Thị Anh Trúc, Vũ Quốc Luận
Ngày nhận: 20-11-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Cây Sùng thảo (Stachys affinis Bunge) là một trong những loài thảo dược quan trọng tại Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp và nhiều nước Châu Âu khác. Do đó, chúng được dùng để làm thuốc chữa bệnh trong y học cổ truyền, làm thực phẩm chức năng và chế biến làm thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày. Trong nghiên cứu này, chúng tôi nghiên cứu nhân giống in vitro nhằm tạo ra số lượng lớn cây giống thông qua...

Khả năng hấp phụ asen trong nước bằng vật liệu laterit biến tính nhiệt kết hợp phủ nano Fe3O4

Tác giả: Trần Thị Minh Hà, Đặng Thị Thùy My, Lê Thị Thúy Loan, Võ Hoài Nam
Ngày nhận: 26-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nghiên cứu đã tổng hợp vật liệu Laterit biến tính nhiệt kết hợp phủ nano Fe3O4 trên nền Laterit đá ong tự nhiên thu thập tại xã Nam Dong, tỉnh Đắk Nông bằng phương pháp nhiệt và phương pháp đồng kết tủa hỗn hợp dung dịch các muối FeSO4 và FeCl3. Vật liệu sau khi tổng hợp được xác định cấu trúc đặc trưng, kết quả chụp SEM cho thấy bề mặt của vật liệu không có sự đồng nhất về hình dạng, có...

Nghiên cứu nhân giống in vitro cây gừng đen (Distichochlamys orlowii K.Larsen & M.F.Newman)

Tác giả: Nguyễn Văn Tịnh, Nguyễn Thị Luyến, Cù Thị Ly Na, Lê Thương
Ngày nhận: 13-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Loài Gừng đen Distichochlamys orlowii K.Larsen & M.F.Newman, một trong bốn loại gừng đen đặc hữu của Việt Nam, là loài cây thuốc quý cho sức khỏe con người. Trong tự nhiên, loài này có hệ số nhân thấp, tuy nhiên hiện chưa có bất cứ công bố nào về quy trình nhân giống và đặc biệt là nhân in vitro trên đối tượng này. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã xây dựng được quy trình nhân giống...

Khảo sát ảnh hưởng của Oligochitosan tới sinh trưởng, phát triển và hàm lượng hoạt chất cordycepin của nấm Cordyceps militaris

Tác giả: Đoàn Thị Tuyết Lê, Tô Công Thắng, Phạm Thị Sinh
Ngày nhận: 12-06-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nấm Đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris là loài nấm ký sinh trên sâu non, nhộng có giá trị dược liệu quý và kinh tế cao nên bị khai thác quá mức dẫn đến khan hiếm ngoài tự nhiên. Vì thế nghiên cứu này được tiến hành nhằm khảo sát ảnh hưởng của oligochitosan tới sinh trưởng, phát triển và hàm lượng hoạt chất cordycepin của nấm Cordyceps militaris hướng đến nâng cao chất lượng C. militaris...

Đặc điểm ngoại hình, khả năng sinh trưởng và năng suất thịt của gà Mnụ Hla Alê nuôi tại Đắk Lắk

Tác giả: Bùi Thị Như Linh, Thái Thị Bích Vân
Ngày nhận: 02-11-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nghiên cứu được tiến hành trên gà Mnụ Hla Alê từ 01 ngày tuổi đến 24 tuần tuổi được nuôi theo phương thức nuôi nhốt tại nông hộ thôn Buôn Sứk, xã Ea Đar, huyện Ea Kar, tinh Đắk Lắk để đánh giá đặc điểm ngoại hình, khả năng sinh trưởng, năng suất và chất lượng thịt. Về ngoại hình, gà có tầm vóc nhỏ, có mình thanh tú thon nhẹ. Gà trống trưởng thành (24 tuần tuổi) có màu lông đen ánh đỏ, vàng...

Ảnh hưởng của việc bổ sung rỉ mật vào khẩu phần ăn đến lượng thức ăn thu nhận, năng suất, chất lượng sữa của dê Saanen nuôi tại huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Ngô Thị Kim Chi, Đặng Thị Hà, Trần Thị Thắm
Ngày nhận: 06-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nghiên cứu được tiến hành tại trang trại sữa dê Ban Mê thuộc huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk, nhằm đánh giá ảnh hưởng của việc bổ sung rỉ mật trong khẩu phần đến lượng thức ăn thu nhận, năng suất và chất lượng sữa của dê Saanen. Thí nghiệm được thiết kế theo mô hình ô vuông la tinh 4 x 4 gồm có 4 dê Saanen (chu kỳ tiết sữa thứ 4) và 4 mức rỉ mật (0%, 5%, 10% và 15%) bổ sung vào khẩu phần ăn theo...

Tích hợp GIS và AHP đánh giá thích hợp tự nhiên đất trồng cây cà phê vối tại huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Xuân Vững, Nguyễn Thúy Cường
Ngày nhận: 20-11-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk được ghi nhận là huyện có diện tích cà phê Vối lớn, với tổng diện tích vào năm 2022 là 38.906,00 ha. Nghiên cứu đã tích hợp hệ thống thông tin địa lý (GIS) và phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) trong đánh giá thích hợp tự nhiên đất canh tác cây cà phê Vối tại huyện với 6 yếu tố được lựa chọn gồm: (i) Loại đất, (ii) độ dày tầng đất, (iii) thành phần cơ giới,...

Pinworm infection prevalence and associated factors among children aged 1 to 5 in Krong Pac district, Dak Lak province in 2023

Tác giả: Thái Quang Hùng, Nguyễn Xuân Giao
Ngày nhận: 02-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Background: Pinworm is globally prevalent nematode worm often found in children, causing symptoms such as anal itching, digestive disturbances, and physical discomfort caused by the worms migrating. In Vietnam, the prevalence of pinworm infection among children is noticeable in most provinces and cities, with infection rates ranging from 10.6% to 26.9%. However, previous researches...

Đánh giá hiệu quả kỹ thuật, hiệu quả phân bổ nguồn lực của nông dân sản xuất rau an toàn trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Thanh Phương, Võ Xuân Hội, Trương Văn Thảo
Ngày nhận: 24-07-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Dựa trên số liệu thứ cấp thu thập từ các đơn vị liên quan và số liệu sơ cấp thu thập từ 63 hộ dân, bài viết sử dụng mô hình CRS Input-Oriented CCR để (i) đánh giá hiệu quả kỹ thuật, hiệu quả phân bổ nguồn lực của nông dân sản xuất rau an toàn trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk và (ii) trên cơ sở kết quả đánh giá sẽ đưa ra một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả kỹ thuật, hiệu...

Thực trạng lập kế hoạch giáo dục của sinh viên ngành Giáo dục mầm non, Trường Đại học Tây Nguyên

Tác giả: Trần Thị Thùy Trang
Ngày nhận: 24-11-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Lập kế hoạch giáo dục (KHGD) ở trường mầm non là việc lập kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ của các cơ sở giáo dục mầm non (GDMN). Việc lập KHGD ở trường mầm non có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với người giáo viên mầm non. Với mong muốn nâng cao hiệu quả lập KHGD cho sinh viên chuyên ngành GDMN, Trường Đại học Tây Nguyên, chúng tôi đã khảo sát 221 sinh viên (SV)...

Ảnh hưởng của các yếu tố đầu vào và các yếu tố liên quan đến lũ lụt đến thu nhập của các hộ nông dân trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Văn Hóa, Đặng Thi Thu Vân
Ngày nhận: 13-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Bài viết này nghiên cứu ảnh hưởng của lũ lụt và các yếu tố đầu vào liên quan đến lũ lụt đến thu nhập của các hộ nông dân ở tỉnh Đắk Lắk. Dữ liệu phục vụ nghiên cứu được thu thập trong năm 2022 từ 400 hộ thuộc bốn thôn buôn của bốn xã trên địa bàn bốn huyện trong khu vực chịu ảnh hưởng bởi lũ lụt và được kết hợp với số liệu thứ cấp về lũ lụt trên địa bàn trong 10 năm trở lại đây. Kết quả...

Thực trạng việc làm thêm của sinh viên ngành Giáo dục thể chất, Trường Đại học Tây Nguyên hiện nay

Tác giả: Vũ Đình Công, Lê Tử Trường, Nguyễn Thiện Tín
Ngày nhận: 15-09-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Thông qua nghiên cứu lý luận và điều tra, khảo sát để thu thập thông tin đề tài đã xác định được thực trạng hoạt động làm thêm của sinh viên ngành Giáo dục Thể chất. Tỷ lệ mức độ cần thiết của việc đi làm thêm: rất cần thiết là 26.3% và cần thiết là 73.7%. Lý do quan trọng nhất của việc đi làm thêm: 76.8% để trải nghiệm cuộc sống, có thêm chi phí sinh hoạt. Công việc làm thêm phổ biến...

Thực trạng thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo ở tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Vũ Trinh Vương, Ao Xuân Hòa, Đặng Thị Thu Vân, Nguyễn Thị Minh Phương, Vũ Trinh Nữ
Ngày nhận: 24-08-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Bài viết sử dụng số liệu thứ cấp, từ kết quả rà soát hộ nghèo năm 2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Đắk Lắk theo chuẩn nghèo giai đoạn 2022 - 2025 được quy định tại Nghị định số 07/2021 của Chính phủ, để so sánh tỷ lệ các chỉ số thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo ở thành thị và nông thôn, cũng như mô tả các nguyên nhân nghèo dựa trên phân nhóm hộ nghèo. Kết quả cho...

Thái độ, kỹ năng và ý định sử dụng internet thời kỳ hậu COVID-19: nghiên cứu so sánh giữa nam và nữ tại Tây Nguyên

Tác giả: Thái Thanh Hà, Nguyễn Thanh Trúc, Dương Văn Ninh, Tôn Đức Sáu
Ngày nhận: 30-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nghiên cứu này được thực hiện tại khu vực Tây Nguyên từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2023. Trước tiên, khung nghiên cứu đã được đưa ra dựa trên tổng quan tài liệu trong lĩnh vực nghiên cứu. Với phiếu khảo sát được thiết kế trên nền tảng Google-Form, nhằm thu thập thông tin từ các đối tượng phỏng vấn, dữ liệu có được từ hiện trường đã được xử lý từ trang tính Google Sheet và phần mềm phân tích...

Đánh giá sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới tại huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Thọ Thương, Đặng Văn Dung, Võ Văn Lý, Đặng Thành Nhân
Ngày nhận: 11-10-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Bài viết đánh giá sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới tại huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk thông qua việc khảo sát 150 hộ nông dân trên địa bàn xã Quãng Tiến, xã Ea Kpam, xã Cuôr Đăng, huyện Cư M’gar. Kết quả cho thấy một số tiêu chí cơ bản trong 19 tiêu chí xây dựng NTM đã phản ánh khá toàn diện về kết quả xây dựng NTM trên địa bàn huyện Cư M’gar. Người dân đánh giá cao mức...

Yếu tố tác động đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử ngân hàng TMCP Nam Á của khách hàng cá nhân tại Buôn Ma Thuột

Tác giả: Từ Thị Thanh Hiệp, Đặng Thị Thu Vân, Trương Văn Thảo
Ngày nhận: 14-09-2023 / Ngày xuất bản: 31-12-2023
Tóm tắt: Nghiên cứu này nhằm mục đích khám phá các yếu tố tác động đến quyết định sử dụng e-banking ngân hàng TMCP Nam Á của khách hàng cá nhân tại Buôn Ma Thuột. Thông qua việc vận dụng lý thuyết TRA, TPB, TAM, UTAUT và tham khảo một số nghiên cứu thực nghiệm ở Việt Nam, các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ e-banking Nam Á được đề xuất với sáu yếu tố bao gồm: Nhận thức tính hữu ích...