Tích hợp GIS và AHP đánh giá thích hợp tự nhiên đất trồng cây cà phê vối tại huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk
Article Sidebar
Main Article Content
Tích hợp GIS và AHP đánh giá thích hợp tự nhiên đất trồng cây cà phê vối tại huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk
Tóm tắt
Huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk được ghi nhận là huyện có diện tích cà phê Vối lớn, với tổng diện tích vào năm 2022 là 38.906,00 ha. Nghiên cứu đã tích hợp hệ thống thông tin địa lý (GIS) và phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) trong đánh giá thích hợp tự nhiên đất canh tác cây cà phê Vối tại huyện với 6 yếu tố được lựa chọn gồm: (i) Loại đất, (ii) độ dày tầng đất, (iii) thành phần cơ giới, (iv) độ dốc, (v) độ cao và (vi) chế độ tưới. Kết quả phân tích AHP ghi nhận, độ dày tầng đất là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến việc lựa chọn đất thích hợp cho canh tác cây cà phê Vối với trọng số 0,341. Các yếu tố chế độ tưới, thành phần cơ giới, loại đất, độ dốc, độ cao có ảnh hưởng giảm dần với trọng số lần lượt là: 0,281; 0,154; 0,132; 0,063 và 0,030. Trên cơ sở yêu cầu sử dụng đất của cây cà phê Vối, tích hợp GIS và AHP, kết quả nghiên cứu cho thấy trong 38.906 ha đất trồng cà phê Vối, có 11.585,71 ha (chiếm 29,78%) được đánh giá là rất thích hợp, 22.658,53 ha (chiếm 58,24%) được đánh giá là thích hợp; Diện tích đất được đánh giá ít thích hợp và không thích hợp chỉ chiếm diện tích nhỏ với 3.657,24 ha (chiếm 9,04%) và 1.004,52 ha (chiếm 2,58%).
Article Details
Tác phẩm này được cấp phép theo Giấy phép quốc tế Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeri Phái sinh 4.0 .
Tài liệu tham khảo
- Berrittella, M., Certa, A., Enea, M., & Zito, P. (2007). An analytic hierarchy process for the evaluation of transport policies to reduce climate change impacts.
- Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. (2016). Bộ tài liệu hướng dẫn sản xuất cà phê bền vững. NXB Nông nghiệp.
- Bộ Tài nguyên và Môi trường. (2015). Thông tư số 60/2015/TT-BTNMT quy đinh về kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai.
- Chi cục Thống kê huyện Cư M'gar. (2022). Niên giám Thống kê huyện Cư M'gar năm 2022.
- Chi cục Thống kê huyện Cư M'gar. (2020). Niên giám Thống kê huyện Cư M'gar năm 2020.
- Chi cục Thống kê huyện Cư M'gar. (2018). Niên giám Thống kê huyện Cư M'gar năm 2018.
- Cục Thống kê tỉnh Đắk Lắk (2020.). Niên giám thống kê tỉnh Đắk Lắk năm 2019.
- Hoàng Mạnh Cường, Nguyễn Văn Dũng, Bùi Công Kiên, Đào Quang Nghị và Đoàn Thị Phi Yến. (2021). Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật canh tác cây cà phê thích ứng với biến đổi khí hậu. NXB Nông nghiệp.
- Trần Thị Mỹ Dung (2012). Tổng quan về ứng dụng phương pháp phân tích thứ bậc trong quản lý chuỗi cung ứng. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, 21a: 180-189.
- FAO. (1976). A framework for land evaluation. Soil buletin 32. ed. Fao, Rome.
- Guo, L., and He, Y. (1999). Integrated multi-criterial decision model: a case study for the allocation of facilities in Chinese agriculture. Journal of Agricultural Engineering Research, 73(1), 87-94.
- Nguyễn Hữu Hảo và Nguyễn Thị Loan. (2020). Ứng dụng phương pháp AHP và GIS trong đánh giá thích hợp một số đặc tính đất đai đối với cây gai xanh trên địa bàn huyện Ngọc Lạc, tỉnh Thanh Hóa. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức. 50. p21-30.
- Đặng Thị Thúy Kiều, Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Xuân Vững, Vũ Hải Nam và Nguyễn Thúy Cường. (2021). Đánh giá đất đai phục vụ tái canh cây cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. NXB Nông nghiệp.
- Manh, N., and Vien, T. (2020). Assessment of coffee-based agroforestry system performance by provinces in the Central Highlands of Vietnam. Arab Universities Journal of Agricultural Sciences, 28(1), 293-302.
- Saaty, T. (1980). The Analytic Hierarchy Process, New York, NY, McGraw Hill, reprinted by RWS Publication, Pittsburgh.
- Saaty, T. L. (1988). What is the analytic hierarchy process? Mathematical models for decision support (pp. 109-121): Springer.
- Saaty, T. L. (1995). Transport planning with multiple criteria: the analytic hierarchy process applications and progress review. Journal of advanced transportation, 29(1), 81-126.
- Saaty, T. L. (2001). Decision making for leaders: the analytic hierarchy process for decisions in a complex world: RWS publications.
- Saaty, T. L., and Vargas, L. G. (1991). Prediction, projection and forecasting: applications of the analytic hierarchy process in economics, finance, politics, games and sports: Springer.
- UBND huyện Cư M'gar. (2021). Báo cáo quy hoạch sử dụng đất huyện Cư M'gar giai đoạn 2021 - 2030.
- Nguyễn Văn Vấn, Trần Duy Quý, Nguyễn Thị Thủy, Lê Đức Khánh, Lê Quang Khải, và Trần Thanh Toàn. (2015). Những nguyên nhân gây suy thoái và rút ngắn chu kỳ kinh doanh của các vườn cà phê ở Tây Nguyên. Bản B của Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 57(9).
- Viện QH&TKNN - Bộ NN&PTNT. (2010). TCVN 8409:2010. Quy trình đánh giá đất sản xuất nông nghiệp phục vụ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.