T. 15 S. 51 (2021): Tạp chí khoa học Đại học Tây Nguyên số 51

Đã Xuất bản: 31-12-2021

TỶ LỆ MỔ LẤY THAI LẦN ĐẦU VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NHÓM THAI KỲ ĐỦ THÁNG, ĐƠN THAI, NGÔI ĐẦU TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA VÙNG TÂY NGUYÊN TỪ 01/2021 – 4/2021

Tác giả: Nguyễn Tiến Công, Phạm Thị Ái Trinh
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Mổ lấy thai (MLT) hiện đang là một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Không chỉ riêng Việt Nam mà ở các quốc gia khác trên thế giới, tỷ lệ MLT đang ngày càng tăng đã làm gia tăng nguy cơ và biến chứng cho cả mẹ và thai nhi. Nghiên cứu này được tiến hành với mục tiêu: Xác định tỷ lệ mổ lấy thai lần đầu và một số yếu tố liên quan của nhóm thai kỳ đủ tháng, đơn thai, ngôi đầu tại Bệnh viện đa khoa (BVĐK)...

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI MỨC ĐỘ HÀI LÒNG CỦA ĐỘI NGŨ ĐIỀU DƯỠNG VIÊN ĐỐI VỚI CÔNG VIỆC TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN NĂM 2021

Tác giả: Vũ Thị Thu Hường, Vũ Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Lệ, Nguyễn Mạnh Tuyến
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Nghiên cứu tiến hành trên 59 điều dưỡng viên (ĐDV) đang làm việc tại Bệnh viện (BV) Trường ĐH Tây Nguyên bằng phương pháp cắt ngang mô tả nhằm mô tả mức độ hài lòng của đội ngũ ĐDV đối với công việc tại BV Trường ĐH Tây Nguyên và phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc của ĐD. NC được thực hiện từ tháng 01 đến tháng 9 năm 2021, tại BV Trường đại học Tây Nguyên. Kết...

KIẾN THỨC VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN VỀ BỆNH VIÊM PHỔI CỦA CÁC BÀ MẸ CÓ CON DƯỚI 5 TUỔI

Tác giả: Nguyễn Thị Kim Quyên, Phan Thị Huyền Trang
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Theo Tổ chức Y tế Thế giới, viêm phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Ở Việt Nam, theo thống kê của chương trình phòng chống nhiễm khuẩn hô hấp cấp thì trung bình mỗi năm một trẻ mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp từ 3-5 lần, trong đó có 1-2 lần viêm phổi. Tử vong do viêm phổi chiếm 75% trong các bệnh hô hấp, trong đó tỷ lệ tử vong ở trẻ em chiếm 30 - 35%....

MỐI LIÊN QUAN GIỮA CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG VÀ CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ Ở BỆNH NHÂN SAU PHẪU THUẬT TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA VÙNG TÂY NGUYÊN NĂM 2021

Tác giả: Chu Thị Giang Thanh, Đinh Hữu Hùng
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Giấc ngủ là rất quan trọng và cần thiết đối với mỗi người. Đối với bệnh nhân sau phẫu thuật, bệnh nhân cần có giấc ngủ tốt để phục hồi cả sức khỏe sinh lý và tâm lý, điều này có tác động tích cực đến quá trình phục hồi các mô bị tổn thương, giúp sớm lành vết thương, ngăn ngừa được các biến chứng và rút ngắn thời gian nằm viện, giảm chi phí điều trị. Nghiên cứu này được tiến hành với mục tiêu:...

ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ HÀI LÒNG CỦA NGƯỜI BỆNH VỀ THỜI GIAN KHÁM BỆNH NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN NĂM 2021

Tác giả: Võ Thị Ngọc Phượng, Nguyễn Thị Lệ
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Sự hài lòng của người bệnh về thời gian khám chữa bệnh là một trong những yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng bệnh viện. Với lượng bệnh nhân tới khám ngoại trú là chủ yếu, Bệnh viện trường Đại học Tây Nguyên đang tiến hành các bước cải tiến chất lượng khám chữa bệnh để ngày một tốt hơn trong đó thời gian khám bệnh là một trong các vấn đề rất được quan tâm. Mục tiêu của nghiên...

KHẢO SÁT MỐI LIÊN QUAN GIỮA HỖ TRỢ XÃ HỘI VÀ MỨC ĐỘ TRẦM CẢM SAU SINH Ở CÁC BÀ MẸ SAU SINH TẠI THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN NĂM 2020 - 2021

Tác giả: Đoàn Thị Nga, Nguyễn Văn Giang, Lê Văn Duy
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Trầm cảm sau sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bà mẹ và sự phát triển trí tuệ, cảm xúc, thể chất của đứa trẻ. Nguyên nhân chính làm cho hậu quả trầm cảm trở nên trầm trọng đó là bà mẹ thường thiếu kiến thức để nhận biết triệu chứng của bệnh cũng như không tìm thấy sự giúp đỡ khi cần. Mục tiêu: đánh giá được mức độ trầm cảm sau sinh, mức độ hỗ trợ xã hội ở bà mẹ sau sinh con và tìm...

NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG NẢY MẦM VÀ SINH TRƯỞNG CỦA CÂY GÕ ĐỎ (Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib) Ở GIAI ĐOẠN VƯỜN ƯƠM

Tác giả: Trần Thị Xuân Phấn, Trần Đức Kỳ, Nguyễn Đức Định, Đặng Thành Nhân, Y Thơi
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Gõ đỏ Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib là loài cây lấy gỗ quý hiếm có giá trị kinh tế cao, hiện đang được khai thác mạnh ở các tỉnh Tây Nguyên. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã thử nghiệm khả năng nảy mầm và đánh giá sinh trưởng của cây con Gõ đỏ. Theo đó, Gõ đỏ có xuất xứ từ Yok Đôn, Ea Sô và Chư Yang Sin được dùng để tiến hành thí nghiệm trong phạm vi vườn ươm giai đoạn 03 tháng đầu tiên....

THÀNH PHẦN SÂU HẠI VÀ ẢNH HƯỞNG MỘT SỐ MÔ HÌNH CANH TÁC VÀ GIỐNG NGÔ ĐẾN SÂU KEO MÙA THU GÂY HẠI NGÔ TẠI HUYỆN EA KAR, TỈNH ĐẮK LẮK

Tác giả: Trần Thị Lệ Trà, Nguyễn Hữu Hưng, Trần Thị Huế, Nguyễn Thị Hương Cẩm, Trang Thị Nguyệt Quế
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Nghiên cứu nhằm xác định thành phần sâu hại trên cây Ngô cũng như đánh giá ảnh hưởng của một số mô hình canh tác và giống Ngô đến Sâu keo mùa thu ( Spodoptera frugiperda Smith) hại cây Ngô tại các xã Ea Sô, Cư Giang và Ea Đar, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk trong vụ Hè Thu năm 2021. Kết quả đã ghi nhận được 18 loài sâu hại thuộc 11 họ, 6 bộ. Điều tra đã bổ sung thêm một loài sâu hại mới trên Ngô...

HIỆU QUẢ NUÔI VỖ BÉO DÊ THỊT TRONG NÔNG HỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHƯ PƯH, TỈNH GIA LAI

Tác giả: Bùi Thị Như Linh, Đặng Thị Phương Thảo
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Thí nghiệm được tiến hành năm 2021 tại huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai trong khuôn khổ đề tài cấp cơ sở 2021 Trường Đại học Tây Nguyên. Thí nghiệm được bố trí theo khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh (CRBD): 10 dê đực lai Bách Thảo với dê cỏ địa phương, 7 - 8 tháng tuổi có khối lượng trung bình từ 17 – 19 kg. Dê được phân sác xuất về hai lô, mỗi lô 5 con. Lô đối chứng cho ăn tự do thức ăn xanh là cỏ voi...

NGHIÊN CỨU LÍ THUYẾT KHẢ NĂNG HẤP PHỤ DICHLORO DIPHENYL TRICHLOROETHANE TRÊN GRAPHITIC CARBON NITRIDE BIẾN TÍNH BỞI SẮT BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHIẾM HÀM MẬT ĐỘ

Tác giả: Phạm Thị Bé, Nguyễn Thị Thu Hà, Nguyễn Ngọc Hà
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Phương pháp phiếm hàm mật độ liên kết chặt (GFN2-xTB) kết hợp với phương pháp đường phản ứng (RP) được sử dụng để nghiên cứu khả năng hấp phụ chất hữu cơ khó phân hủy Dichloro Diphenyl Trichloroethane (DDT) trên g-C 3 N 4 biến tính bởi Fe. Các thông số của quả trình hấp phụ: năng lượng hấp phụ, sự thay đổi các thông số cấu trúc, điện tích, bậc liên kết giữa DDT và g-C 3 N 4 cũng như tính...

TỔNG HỢP VÀ XÁC ĐỊNH HOẠT TÍNH GÂY ĐỘC TẾ BÀO CỦA PHỨC CHẤT Ni(II) VÀ Co(II) VỚI PHỐI TỬ 5,7-DICHLORO-8-HYDROXYQUINOLINE-2-CARBOXALDEHYDE-4-METHYL-3-THIOSEMICARBAZONE

Tác giả: Ninh Thị Minh Giang, Lê Thị Hồng Hải, Phan Thị Thu Hà
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Hai phức chất [Ni(QMS)] và [Co(QMS)] đã được tổng hợp bằng phản ứng giữa các muối chloride của Ni(II) và Co(II) với 5,7-dichloro-8-hydroxyquinoline-2-carboxaldehyde-4-methyl-3-thiosemicarbazone (H 2 QMS). Cấu trúc của các phức chất được xác định bằng các phương pháp phổ tán xạ năng lượng tia X (EDX), phổ khối lượng (ESI-MS), phổ hồng ngoại (IR) và phổ cộng hưởng từ proton ( 1 H NMR). Kết quả...

THIẾT KẾ BÀI THỰC HÀNH HÓA HỌC ĐẠI CƯƠNG CHO SINH VIÊN KHÔNG CHUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN THEO MÔ HÌNH THÍ NGHIỆM HÓA HỌC LƯỢNG NHỎ

Tác giả: Đinh Thị Xuân Thảo, Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trần Thị Trang, Đặng Thị Thùy My
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Thí nghiệm hoá học lượng nhỏ (TNHHLN) là một mô hình triển khai thí nghiệm hóa học sử dụng lượng hóa chất tối thiểu, thu nhỏ bộ dụng cụ thí nghiệm nhưng vẫn đảm bảo quan sát được đầy đủ hiện tượng xảy ra, thu thập được các số liệu và đạt được tất cả các mục tiêu đề ra trong bài thực hành. Đây là một cách tiếp cận sáng tạo, toàn diện, thân thiện với người học và là một giải pháp thay thế cho...

TỐI ƯU HÓA ĐIỀU KIỆN SINH TỔNG HỢP POLYSACCHARIDE NGOẠI BÀO TỪ VI KHUẨN LAM PHÂN LẬP ĐƯỢC TẠI BUÔN MA THUỘT

Tác giả: Nguyễn Minh Trung, Nguyễn Quang Vinh, Vũ Bích Thủy, Đỗ Thị Anh, Nguyễn Thị Tình, Bùi Thị Bích Huyên, Võ Thị Hồng Ngân
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Polysaccharide ngoại bào (Extracellular polymeric substances – EPSs) từ vi khuẩn lam là nhóm polymer sinh học có khả năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm xác định điều kiện tối ưu hóa khả năng sản sinh EPSs từ vi khuẩn lam DL-01, chủng vi khuẩn lam phân lập được tại Buôn Ma Thuột có khả năng sinh tổng hợp EPSs...

NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC LỰA CHỌN ĐẮK LẮK LÀM ĐIỂM ĐẾN CỦA KHÁCH DU LỊCH NỘI ĐỊA

Tác giả: Từ Thị Thanh Hiệp, Lê Việt Anh, Đỗ Thị Thêm
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Bài nghiên cứu này nhằm mục đích xác định và đo lường các yếu tố tác động đến việc lựa chọn Đắk Lắk làm điểm đến của du khách nội địa. Dựa trên lý thuyết hành vi lựa chọn điểm đến Du lịch của Crompton (1979, 1991) và Um (1990), nhóm tác giả đề xuất mô hình 06 thành phần bao gồm Cơ sở hạ tầng, An toàn điểm đến, Môi trường cảnh quan, Lịch sử văn hóa, Giá cả, và Truyền thông điểm đến. Thông qua...

TÁC ĐỘNG CỦA VỐN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐẾN THU NHẬP CỦA NÔNG HỘ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK - TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU TẠI HUYỆN CƯ M’GAR

Tác giả: Võ Xuân Hội, Nguyễn Đức Quyền, Vũ Trinh Vương, Võ Thị Thu Nguyệt, Y Zina Ksor
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích tác động của tín dụng ngân hàng đến thu nhập của nông hộ trên địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk. Các phương pháp phân tích được sử dụng trong nghiên cửu này là thống kê kinh tế và hồi qui đa biến. Số liệu phân tích được thu thập từ việc khảo sát trực tiếp 120 nông hộ có vay vốn ngân hàng trên địa bàn huyện Cư M’gar. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc tham gia tín dụng...

CƠ SỞ LÝ THUYẾT CÁC MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VỀ HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP

Tác giả: Lê Đức Niêm, Nguyễn Đức Quyền, Nguyễn Thị Quỳnh Thảo
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Cách tiếp cận hệ sinh thái khởi nghiệp trong phát triển kinh tế của một vùng, lãnh thổ được nhiều nhiều tác giả nghiên cứu và đề xuất cũng như ứng dụng trong nghiên cứu thực tiễn ở các địa bàn khác nhau từ quy mô vùng đến quy mô quốc gia. Bài viết này tổng hợp các lý thuyết các mô hình nghiên cứu về hệ sinh thái khởi nghiệp trên thế giới. Hạt nhân cấu thành nên hệ sinh thái khởi nghiệp là...

TĂNG CƯỜNG VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT TẠI TỈNH ĐẮK LẮK TRÊN CÁC NỀN TẢNG SỐ: THỰC TRẠNG VÀ KHUYẾN NGHỊ

Tác giả: Nguyễn Thị Hải Yến, Trần Thị Ngọc Hạnh, Lê Thái Phong, Thái Thanh Hà, Dương Thị Hoài Nhung, Nguyễn Thị Khánh Chi
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Nhờ sự phát triển của công nghệ số mà khoảng cách của xã hội với người khuyết tật (NKT) đang ngày càng thu hẹp lại với việc cung cấp các công cụ giao tiếp tiện lợi hơn. Đặc biệt cơ hội việc làm, khởi nghiệp cho NKT trên các nền tảng số cũng đa dạng và phong phú hơn. Tuy nhiên để phát triển các nền tảng số phù hợp với điều kiện và khả năng của những NKT cần các yêu cầu nhất định. Nghiên cứu...

THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG MONTESSORI CHO TRẺ KHÁM PHÁ KHOA HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON THỰC HÀNH 11-11, TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN

Tác giả: Trần Thị Thùy Trang
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Phương pháp Montessori là một trong những phương pháp giáo dục sớm cho trẻ mầm non được phát triển dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Tiến sĩ Maria Montessori (1870 – 1952), bà là người có ảnh hưởng lớn nhất trong nên giáo dục lứa tuổi mầm non. Bản chất của phương pháp Montessori là trẻ được hoạt động tự do trong môi trường đã được chuẩn bị sẵn với sự hướng...

VẬN DỤNG LÝ THUYẾT NGHIỆM THÂN VÀ MÔ HÌNH TỎA TIA CỦA NGÔN NGỮ HỌC TRI NHẬN ĐỂ LÝ GIẢI NGHĨA CỦA CÁC TỪ ĐA NGHĨA ĐẦU, TIM TRONG TIẾNG VIỆT

Tác giả: Vũ Hoàng Cúc
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Bài báo vận dụng lý thuyết nghiệm thân và mô hình tỏa tia của Ngôn ngữ học tri nhận vào lý giải nghĩa của từ đa nghĩa đầu và tim – những từ đa nghĩa điển hình trong tiếng Việt. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các nghĩa của từ đầu và tim đều được hình thành trên cơ sở những nghiệm thân của con người về bộ phận đầu và bộ phận tim trong cơ thể của con người hoặc động vật. Cụ thể, nghĩa của từ...

HÌNH TƯỢNG THIÊN NHIÊN TÂY NGUYÊN TRONG SÁNG TÁC CỦA TRUNG TRUNG ĐỈNH

Tác giả: Đoàn Tiến Dũng
Ngày nhận: 31-12-2021 / Ngày xuất bản: 31-12-2021
Tóm tắt: Trung Trung Đỉnh là gương mặt quen thuộc trên văn đàn văn học Việt Nam đương đại, ông thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và cũng là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học thời kì đổi mới. Nói đến đóng góp của Trung Trung Đỉnh, không thể không nói đến những đặc sắc về đề tài Tây Nguyên trong sáng tác của ông. Tây Nguyên là mảnh đất mà nhà văn đã gắn bó...