T. 17 S. 59 (2023): Tạp chí khoa học Đại học Tây Nguyên số 59

Tóm tắt: Huyện Buôn Đôn nằm ở phía Tây của tỉnh Đăk Lắk, đây là khu vực có Vườn quốc gia Yok Don – Khu bảo tồn rừng Khộp duy nhất tại Việt Nam. Thành phần loài Bò sát nói chung và các loài bò sát thuộc bộ Có vảy (Squamata) nói riêng ở khu vực này hiện vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Trong khi đó, các hoạt động sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi gia súc và các hoạt động khai thác rừng đã gây ảnh hưởng...

Tóm tắt: Tinh dầu húng quế chứa nhiều thành phần khác nhau như các hợp chất terpenoid, phenol, sterol với các hoạt tính sinh học đa dạng (kháng oxy hóa, kháng ung thư, kháng viêm, bền thành mạch, ức chế hình thành cục máu đông, ức chế vi sinh vật). Tuy nhiên, các hoạt tính này phụ thuộc nhiều vào thành phần các hợp chất có trong tinh dầu húng quế. Trong nghiên cứu này, cây húng quế có hoa được sử dụng...

Tóm tắt: Họ Lan (Orchidaceae) là một trong những họ lớn nhất của ngành Hạt kín (Angiospermatophyta), các đại diện của Họ có nhiều giá trị đối với đời sống con người. Trong Họ, chi Eulophia là một trong những chi đa dạng, phong phú nhất. Các đại diện của Chi thường là các loài Địa lan có hoa đẹp nên được con người khai thác làm cảnh, một số còn có giá trị dược liệu. Vườn quốc gia Yok Don là khu vực...

Tóm tắt: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện từ tháng 01 đến tháng 8 năm 2022 tại 5 xã của huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk. Tổng cộng 265 mẫu huyết thanh chó được xét nghiệm bằng phản ứng ngưng kết trên phiến kính (MAT) với 23 chủng kháng nguyên sống Leptospira. Kết quả cho thấy tỷ lệ huyết thanh dương tính với Leptospira spp. ở chó là 13,2% (KTC 95%: 9,1 - 17,2). Tỷ lệ nhiễm phụ thuộc vào lứa tuổi chó,...

Tóm tắt: Cà phê vối là một trong những loại cây trồng chủ lực tại tỉnh Đắk Lắk nói riêng và của Việt Nam nói chung. Sự cạnh tranh của cỏ dại trong quá trình sinh trưởng và phát triển là một trong những yếu tố hạn chế làm chậm quá trình trưởng thành của cây cà phê và có thể làm giảm 24 - 92% năng suất của cây cà phê. Tuy nhiên, nếu được quản lý tốt, cỏ dại có thể góp phần bổ sung dinh dưỡng, cải tạo đất...

Tóm tắt: Sạt lở đất là một trong những hiện tượng thiên tai bất thường, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, tài sản của người dân, ảnh hưởng lớn đến đời sống, kinh tế của nhiều địa phương, trong đó có huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. Bằng phương pháp tích hợp GIS và AHP, bản đồ phân vùng sạt lở đất huyện Krông Bông đã được xây dựng dựa trên các yếu tố thành phần cơ giới, độ dốc, thành phần thạch học, thảm...

Tóm tắt: Nghiên cứu này đã ứng dụng ảnh vệ tinh đa thời gian Landsat 8 SR Tier 1 để phân tích thay đổi lớp phủ tại tỉnh Đắk Nông qua 2 giai đoạn: 2015 - 2018 và 2018 - 2021. Ảnh vệ tinh Landsat được thu thập trong các năm 2015, 2018 và năm 2021. Phương pháp phân loại có kiểm định phi tham số Random Forest (RF) được sử dụng để phân loại ảnh vệ tinh Landsat. Kết quả nghiên cứu đạt độ chính xác phân...

Tóm tắt: Chúng tôi chế tạo thiết bị tích hợp các cảm biến, vi điều khiển và công nghệ IoT (Internet of Things) gồm các module cảm biến kết nối WiFi với module trung tâm để giám sát vi khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng trong nhà màng. Thiết bị được chuẩn với thiết bị công nghiệp đảm bảo độ chính xác cao. Ngoài chức năng giám sát từ xa, thiết bị có thể kích hoạt thiết bị như quạt, hệ phun sương từ xa...

Tóm tắt: Buôn Trấp, Bình Hòa và Quảng Điền là các xã sản xuất lúa gạo trọng điểm của huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk với diện tích gieo trồng hàng năm từ 1.016 - 1.800 ha. Xác định được 17 đối tượng dịch hại trên cây lúa tại khu vực nghiên cứu. Để đánh giá được hiện trạng sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật (BVTV) thì chúng tôi tiến hành phỏng vấn ngẫu nhiên mỗi xã 30 nông hộ có hoạt động sản xuất lúa. Kết...

Tóm tắt: Nghiên cứu xác định hàm lượng hợp chất có hoạt tính kháng khuẩn phenolic và flavonoid tổng số của dịch chiết từ phế phụ phẩm bao gồm dịch chiết hạt đu đủ, bã nho và vỏ lựu. Đồng thời, khảo sát khả năng ức chế của dịch chiết trên 3 chủng vi khuẩn gây bệnh thường có trong thực phẩm là Staphylococus aureus, Escherichia coli và Salmonella enterica. Kết quả nghiên cứu cho thấy, dịch chiết từ vỏ lựu...

Tóm tắt: IAA do vi khuẩn vùng rễ tổng hợp trực tiếp tham gia vào quá trình sinh trưởng và phát triển ở thực vật. Nghiên cứu được tiến hành nhằm lựa chọn điều kiện nhân nuôi thích hợp chủng Bacillus subtilis CJ41. Bằng phương pháp đáp ứng bề mặt (RSM) – cấu trúc có tâm (CCD), điều kiện nhân nuôi của chủng CJ41 được tối ưu hóa để sinh tổng hợp IAA cao nhất. Kết quả khảo sát ảnh hưởng của pepton,...

Tóm tắt: Để phát triển tác nhân sinh học mới cho canh tác nông nghiệp, chúng tôi tập trung vào xạ khuẩn có nguồn gốc ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên có khả năng tổng hợp chitinase. Trong nghiên cứu này, từ 20 mẫu đẫt thu nhận ở vườn quốc gia Yok Đôn, 13 chủng xạ khuẩn có hoạt độ chitinase cao nhất đã được tuyển chọn từ 48 chủng sinh chitinase đã được phân lập với hoạt độ chitinase...

Tóm tắt: Enzyme chitinase được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp nhằm kiểm soát một số tác nhân gây bệnh ở cây trồng, đặc biệt trong kiểm soát nấm gây bệnh thực vật. Nghiên cứu này nhằm mục đích lựa chọn được điều kiện nuôi cấy thích hợp để cải thiện mức độ biểu hiện chitinase tái tổ hợp trong tế bào chủ Escherichia coli BL21-CodonPlus (DE3)-RIPL. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp nuôi cấy và tách...

Tóm tắt: Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá độc tính cấp và tác dụng hạ lipid máu của cao chiết toàn cây đinh lăng. Cao chiết toàn cây đinh lăng được tiêu chuẩn hóa dựa theo hướng dẫn của Dược Điển Việt Nam V. Nghiên cứu độc tính cấp dựa theo hướng dẫn của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Tác dụng hạ lipid máu được tiến hành với tác nhân là tyloxapol (Triton WR 1339) và cao chiết toàn...

Tóm tắt: Tăng huyết áp là một thách thức lớn đối với nền y tế trên toàn cầu. Nhiều bằng chứng cho thấy kiểm soát tốt huyết áp mang lại nhiều lợi ích như giảm tử vong vá các biến cố tim mạch. Mặc dù vậy, trên thực tế việc chỉ định dùng thuốc hạ huyết áp chưa đúng theo khuyến cáo và đa trị liệu dễ dẫn đến tương tác thuốc - thuốc. Mục tiêu của nghiên cứu là mô tả một số đặc điểm về sử dụng thuốc hạ...

Tóm tắt: Bài viết này bao gồm các nội dung về kết quả nghiên cứu thực trạng tiếp nhận của người Êđê ở thành phố Buôn Ma Thuột đối với ngôn ngữ pháp luật trong các văn bản Luật Đất đai. Hiện nay, có gần 90% người Êđê được khảo sát trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột hiểu rất ít hoặc không hiểu về ngôn ngữ pháp luật trong các văn bản Luật Đất đai. Đồng thời, có rất ít người Êđê tiếp cận nguồn thông...

Tóm tắt: Tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, súc tích được đúc kết qua thực hành văn hóa và kinh nghiệm trong thực tiễn. Đây là một thể loại tiêu biểu, có vai trò quan trọng trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Tục ngữ là kho tàng văn học dân gian, là phương tiện hữu hiệu để giáo dục kinh nghiệm sống cho thế hệ trẻ; nó còn là nguồn tư liệu cung cấp những tri thức về lao động sản xuất, thiết lập...

Tóm tắt: Năng lực (NL) thiết kế hoạt động dạy học (HĐDH) là một NL quan trọng đối với sinh viên (SV) sư phạm. Sự đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông 2018 yêu cầu dạy học phát triển phẩm chất và NL người học đòi hỏi SV sư phạm cần rèn luyện và nâng cao NL sư phạm. Đặc biệt là NL thiết kế HĐDH. Bài viết nghiên cứu lí luận NL và đánh giá NL thiết kế HĐDH yếu tố Số học của SV ngành Giáo dục tiểu học...