Mức độ phổ biến, mật độ và khả năng ăn rệp sáp hại quả sầu riêng của loài côn trùng bắt mồi Spalgis epius (Westwood [1851]) (Lepidoptera: Lycaenidae) tại một số địa điểm trong thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

Article Sidebar

Download (pdf)
Đã Xuất bản: Dec 31, 2024
DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.14929503
Từ khóa:
sầu riêng, rệp sáp, côn trùng bắt mồi

Main Article Content

T. 18 S. 6 (2024): (Vol.18 No.6/2024) Tạp chí Khoa học Tây Nguyên (TNJoS)

Mức độ phổ biến, mật độ và khả năng ăn rệp sáp hại quả sầu riêng của loài côn trùng bắt mồi Spalgis epius (Westwood [1851]) (Lepidoptera: Lycaenidae) tại một số địa điểm trong thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả

Trần Thị Huế
Trang Thị Nguyệt Quế

Tóm tắt

Loài côn trùng bắt mồi Spalgis epius được khẳng định có tiềm năng lớn trong quản lý tổng hợp các loài rệp sáp hại cây trồng ở nhiều nơi trên thế giới. Nghiên cứu này đã xác định được sự hiện diện của S. epius trên cây sầu riêng và một số loài cây trồng chính khác (cà phê, bơ, chôm chôm, hồ tiêu và cây có múi) từ 01/2023 đến 6/2024 tại một số địa điểm thuộc thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Các tháng mùa khô (đặc biệt là từ tháng 02/2023 đến tháng 5/2023). S. epius xuất hiện với mật độ cao trên các loại cây trồng ít sử dụng thuốc trừ dịch hại gồm cà phê, bơ và chôm chôm nhưng xuất hiện với mật độ thấp trên sầu riêng và cây có múi bởi 2 loại cây này có tần xuất sử dụng thuốc trừ dịch hại cao. Đỉnh cao mật độ S. epeus trên cây chôm chôm, cây bơ và cây cà phê lần lượt đạt 5,6; 4,8 và 3,8 (con/cây). Trong khi đó, đỉnh cao mật độ S. epeus trên cây sầu riêng và cây có múi chỉ đạt tương đương 1,6 và 2,4 (con/cây). Khả năng ăn rệp sáp hại sầu riêng Planococcus sp. của S. epius tăng dần theo thời gian phát dục và đạt mức cao nhất ở ngày thứ 8 và thứ 9 sau khi nở với khả năng ăn rệp sáp ở giai đoạn trứng đạt 2190,9 và 2198,9 (trứng), ấu trùng đạt 357,0 và 352,2 (con) và trưởng thành đạt 18,4 và 18,1 (con).

Article Details

Chuyên mục
Khoa học Nông Lâm nghiệp
Giấy phép Creative Commons

Tác phẩm này được cấp phép theo Giấy phép quốc tế Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDeri Phái sinh 4.0 .

Tiểu sử của Tác giả

Trần Thị Huế

Khoa Nông Lâm nghiệp, Trường Đại học Tây Nguyên;
Tác giả liên hệ: Trần Thị Huế; ĐT: 0948194165; Email: tthue@ttn.edu.vn.

Trang Thị Nguyệt Quế

Khoa Nông Lâm nghiệp, Trường Đại học Tây Nguyên.

Tài liệu tham khảo

  • Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk (2024). Hội nghị tổng kết ngành hàng sầu riêng tỉnh Đắk Lắk năm 2023 và phương hướng nhiệm vụ năm 2024.
  • Trần Thị Huế, Trần Thị Lệ Trà and Đỗ Thị Kiều An (2019). Sâu hại và thiên địch của chúng trên cây cà phê tại Tây Nguyên, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
  • Nguyễn Thị Thủy (2012). Nghiên cứu thành phần rệp sáp cà phê, đặc điểm sinh học, sinh thái và biện pháp phòng trừ tổng hợp loài rệp sáp bột tua ngắn Planococcus Kraunhiae Kuwna tại Đắk Lắk. Luận án tiến sĩ, NXB Nông Nghiệp Hà Nội.
  • Arve, SS, KG Patel, SM Chavan and PK Vidhate (2011). "Investigation on population dynamics of hibiscus mealybug, Phenacoccus solenopsis Tinsley in relation to biotic factors under South Gujarat condition", Journal of Biopesticides. 4(2), tr. 211.
  • Dinesh, Anegunda S and Melally G Venkatesha (2011a). "Prey consumption by the mealybug predator Spalgis epius on pink hibiscus mealybug (Maconellicoccus hirsutus)", Phytoparasitica. 39, tr. 11-17.
  • Dinesh, Anegunda S, Melally G Venkatesha and Sompalyam Ramakrishna (2010). "Development, life history characteristics and behaviour of mealybug predator, Spalgis epius (Westwood)(Lepidoptera: Lycaenidae) on Planococcus citri (Risso)(Homoptera: Pseudococcidae)", Journal of Pest Science. 83, tr. 339-345.
  • Dinesh, Anegunda Shankar and Melally Gidde Gowda Venkatesha (2011b). "Predation of the apefly, Spalgis epius (Lepidoptera: Lycaenidae) on citrus mealybug, Planococcus citri (Hemiptera: Pseudococcidae)", Biocontrol Science. 21(5), tr. 523-533.
  • Dinesha, Anegunda S and Melally G Venkatesha (2016). "Population dynamics of Spalgis epius (Lepidoptera: Lycaenidae), a candidate biocontrol agent of mealybugs and its interaction with mealybug-attendant ants", Biocontrol Science Technology. 26(3), tr. 337-350.
  • Jothi, B Dhara, VK Rahman and K Govindan (2014). "Seasonal occurrence and predatory efficiency of Spalgis epius (Westwood) on mealy bug, Paracoccus marginatus (Williams and Granara de Willink) infesting cotton", Madras Agric.
  • Kumar, PK Vinod, V Vasudev, HG Seetharama, S Irulandi and K Sreedharan (2007). "Influence of abiotic factors on mealy bug population and activity of Spalgis epius on coffee", Journal of Coffee Research. 35, tr. 61-76.
  • Latham, Daniel R and Nicholas Mills (2009). "Quantifying insect predation: a comparison of three methods for estimating daily per capita consumption of two aphidophagous predators", Environmental entomology. 38(4), tr. 1117-1125.
  • Mudavanhu, Pride. (2009). An investigation into the integrated pest management of the obscure mealybug, Pseudococcus viburni (Signoret) (Hemiptera: Pseudococcidae), in pome fruit orchards in the Western Cape Province, South Africa. Stellenbosch: University of Stellenbosch.
  • Nasari, Sayuni P, Anna C Treydte, Patrick A. Ndakidemi and Ernest R Mbega (2020). "Bionomics of the African Apefly (Spalgis lemolea) as A Potential Natural Enemy of the Papaya Mealybug (Paracoccus marginatus) in Tanzania", Sustainability. 12(8), tr. 3155.
  • Reineke, Annette and Denis Thiéry (2016). "Grapevine insect pests and their natural enemies in the age of global warming", Journal of Pest Science. 89(2), tr. 313-328.
  • Saengyot, Samaporn and Intawat Burikam (2012). "Bionomics of the apefly, Spalgis epius (Lepidoptera: Lycaenidae), predatory on the papaya mealybug, Paracoccus marginatus (Hemiptera: Pseudococcidae), in Thailand", Songklanakarin Journal of Science Technology. 34(1).
  • Sahu, Chandramani, Sunil Joshi and Jaya Laxmi Ganguli (2019). "Biodiversity of mealybugs, their host range and bio-control agents associated in different districts of Chhattisgarh plains", Journal of Biological Control, tr. 88-97.
  • Saikia, N, RB Dutta and D Hatibaruah (2021). "Bionomics of predatory butterfly, apefly (Spalgis epius) (Lepidoptera: Lycaenidae) on mealybug, Paracoccus marginatus (Hemiptera: Pseudococcidae) in Mulberry", Journal of Entomology and Zoology Studies 2.
  • Subramanian, S, T Boopathi, Suresh M Nebapure, Yogesh Yele and K Shankarganesh (2021). "Mealybugs", Polyphagous Pests of Crops, tr. 231-272.
  • Venkatesha, Melally Giddegowda and Anegunda Shankar Dinesh (2011). "Mass rearing of Spalgis epius (Lepidoptera: Lycaenidae), a potential predator of mealybugs (Hemiptera: Pseudococcidae)", Biocontrol science technology. 21(8), tr. 929-940.
  • Visutsak, Porawat (2021). "Ontology-based semantic retrieval for durian pests and diseases control system", International Journal of Machine Learning Computing. 11(1), tr. 92-97.
  • Waqas, Muhammad S, Zuhua Shi, Tian‐Ci Yi, Rong Xiao, Ali AZ Shoaib, Asem SS Elabasy and Dao‐ Chao Jin (2021). "Biology, ecology, and management of cotton mealybug Phenacoccus solenopsis Tinsley (Hemiptera: Pseudococcidae)", Pest Management Science. 77(12), tr. 5321-5333.
  • Zappalà, Lucia. (2010). Citrus integrated pest management in Italy. In Integrated management of arthropod pests and insect borne diseases (pp. 73-100). Springer.