Tỷ lệ nhiễm giun móc ở chó tại huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk và một số yếu tố liên quan

Main Article Content

Tỷ lệ nhiễm giun móc ở chó tại huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk và một số yếu tố liên quan

Tác giả

Nguyễn Ngọc Đỉnh
Lê Hiểu Kiều

Tóm tắt

Giun móc là ký sinh trùng truyền lây giữa động vật và người, ký sinh phổ biến ở chó nuôi tại Việt Nam. Giun móc không những gây ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện tại huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk nhằm khảo sát tỷ lệ nhiễm và yếu tố ảnh hưởng đến sự lưu hành giun móc ở chó. Mẫu phân thu được ngẫu nhiên từ 370 chó nuôi tại xã Krông Jing, Cư M’ta và thị trấn M’Drắk được xét nghiệm bằng phương pháp phù nổi để tìm trứng giun móc. Kết quả cho thấy tỷ lệ nhiễm giun móc trên chó trên địa bàn huyện M’Drắk là 40,0% (KTC 95%: 35,0 - 45,0%). Có sự khác biệt về tỷ lệ nhiễm theo lứa tuổi, tính biệt chó và phương thức nuôi. Phân tích hồi quy logistic đa biến cho thấy lứa tuổi và tính biệt là những yếu tố liên quan đến sự lưu hành giun móc ở chó nuôi tại huyện M’Drắk. Chó đực có odds nhiễm giun móc cao hơn 2 (KTC 95%: 1,28 - 3,11) lần so với chó cái. Odds nhiễm giun móc ở chó thuộc nhóm tuổi < 6 tháng cao hơn so với nhóm 6 -12 và > 12 tháng tuổi lần lượt là 1,30 và 4,35 lần.

Article Details

Chuyên mục
Khoa học Nông Lâm nghiệp
Tiểu sử của Tác giả

Nguyễn Ngọc Đỉnh

Khoa Chăn nuôi Thú y, Trường Đại học Tây Nguyên;
Tác giả liên hệ: Nguyễn Ngọc Đỉnh; ĐT: 0378144725; Email: nndinh@ttn.edu.vn.

Lê Hiểu Kiều

Lớp Thú y K17A, khoa Chăn nuôi Thú y, Trường Đại học Tây Nguyên;

Tài liệu tham khảo

  • Areekul, S., Saenghirun, C. & Ukoskit, K. (1975). 'Studies on the pathogenicity of Ancylostoma ceylanicum. I. Blood loss in experimental dogs', Southeast Asian J Trop Med Public Health. 1975/06/01, 6(2), pp. 235–240.
  • Chi cục Chăn nuôi Thú y tỉnh Đắk Lắk (2019). Thống kê tổng đàn chó tỉnh Đắk Lắk. Buôn Ma Thuột.
  • Chúc, N.T., Trí, N.M., Trân, N.H.B., Hưng, N.H. (2019). 'Tình hình nhiễm giun móc và sự biến đổi một số chỉ tiêu huyết học ở chó nhiễm bệnh tại tỉnh An Giang và thành phố Cần Thơ', khoa Học Kỹ Thuật Thú Y, XXVI(4), pp. 51–58.
  • Conlan, J.V., Sripa, B., Attwood, S. and Newton, P.N. (2011). 'A review of parasitic zoonoses in a changing Southeast Asia.', Veterinary parasitology. Netherlands, 182(1), pp. 22–40. doi: 10.1016/j.vetpar.2011.07.013.
  • Doanh, N.Q. et al. (2012). 'Tình hình nhiễm giun ở đàn chó nuôi tại Hà Nội', khoa Học Kỹ Thuật Thú Y, XIX(4).
  • De, S., Gupta, M.P., Singla, L.D. and Sood, N.K. (2017). Copro-Prevalence of Hookworm Infection and Associated Risk Factors in Pet Dogs in Ludhiana. Journal of Animal Research, 7(2), pp. 409–413. doi: 10.5958/2277-940X.2017.00059.6.
  • Inpankaew, T., Schär, F., Khieu, V., Muth, S., Dalsgaard, A., Marti, H., Traub, R.J. and Odermatt, P. (2014). 'Simple Fecal Flotation Is a Superior Alternative to Guadruple Kato Katz Smear Examination for the Detection of Hookworm Eggs in Human Stool', Plos Neglected Tropical Diseases. Public Library of Science, 8(12), pp. 1–6. doi: 10.1371/journal.pntd.0003313.
  • Khương, L.H. (2003). 'Kết quả định danh giun sán kí sinh trên chó ở một số tỉnh phía Nam', Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm Nghiệp, 1.
  • Khương, L.H. & Huấn, L.V. (1998). 'Bệnh giun móc ở chó tại thành phố Hồ Chí Minh', khoa Học Kỹ Thuật Thú Y, 5(4), pp. 69–73.
  • Loukas, A., Hotez, P.J., Diemert, D., Yazdanbakhsh, M., McCarthy, J.S., Correa-Oliveira, R., Croese, J. and Bethony, J.M. (2016). 'Hookworm infection', Nature Reviews Disease Primers, 2. doi: 10.1038/ nrdp.2016.88.
  • Mahdy, M.A., Lim, Y.A., Ngui, R., Fatimah, M.S., Choy, S.H., Yap, N.J., Al-Mekhlafi, H.M., Ibrahim, J. and Surin, J. (2012). 'Prevalence and zoonotic potential of canine hookworms in Malaysia', Parasites & Vectors, 5, p. 7. doi: 10.1186/1756-3305-5-88.
  • Miller, T. A. (1968). 'Pathogenesis and immunity in hookworm infection.', Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. England, 62(4), pp. 473–489. doi: 10.1016/0035- 9203(68)90130-2.
  • Mukutmoni, M., Tabasshum, T., Barkatullah, S. and Khanum, H. (2022). 'Intestinal helminth infections and associated risk factors in dogs of Dhaka city, Bangladesh', Bangladesh J. Zool, 49(3), pp. 411–421.
  • Ng-Nguyen, D., Hii, S.F., Nguyen, V.-A.T., Van Nguyen, T., Van Nguyen, D. and Traub, R.J. (2015). 'Re-evaluation of the species of hookworms infecting dogs in Central Vietnam', Parasit Vectors, 8, p. 401. doi: 10.1186/s13071-015-1015-y.
  • Ng-Nguyen, D., Van Nguyen, T., Van Nguyen, T., Nguyen, H.Q. and Nguyen, V.-A.T. (2021). 'Prevalence and risk factors of Taenia hydatigena in dogs, pigs, and cattle in the Central Highlands of Vietnam', Parasitology Research. Springer Berlin Heidelberg, (0123456789). doi: 10.1007/s00436-021-07276-8.
  • Palmer, C.S., Traub, R.J., Robertson, I.D., Hobbs, R.P., Elliot, A., While, L., Rees, R. and Thompson, R.C.A. (2007). 'The veterinary and public health significance of hookworm in dogs and cats in Australia and the status of A. ceylanicum', Veterinary Parasitology, 145(3–4), pp. 304–313. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.vetpar.2006.12.018.
  • Ridwan, Y., Wicaksono, A., Fransiska, S.V. and Theresa, P. (2020). 'Prevalence and risk factors of hookworms infection on dogs in sukabumi regency , west java province', 14(December), pp. 85–89.
  • Riess, H., Clowes, P., Kroidl, I., Kowuor, D.O., Nsojo, A., Mangu, C., Schüle, S.A., Mansmann, U., Geldmacher, C., Mhina, S., Maboko, L., Hoelscher, M. and Saathoff, E. (2013). 'Hookworm infection and environmental factors in mbeya region, Tanzania: a cross-sectional, population-based study.', PLoS neglected tropical diseases, 7(9), p. e2408. doi: 10.1371/journal.pntd.0002408.
  • Sedionoto, B., Wasessombat, S., Punsawad, C. and Anamnart, W. (2019). 'Environmental Factors and Prevalence of Hookworm infection and Strongyloidiasis in Rural East Kalimantan , Indonesia', E3S Web of Conferences, 04001, pp. 1–6. doi: https://doi.org/10.1051/e3sconf/201912504001.
  • Team R Core (2017). 'R: A Language and Environment for Statistical Computing'. Vienna, Austria: R Foundation for Statistical Computing. Available at: http://www.r-project.org.
  • Thompson, R. C. A. and Conlan, J. V (2011). 'Emerging issues and parasite zoonoses in the SE Asian and Australasian region.', Veterinary parasitology. Netherlands, 181(1), pp. 69–73. doi: 10.1016/j. vetpar.2011.04.025.
  • Thrusfield, M. (2018). 'Surveys', in Thrusfield, M. and Brown, H. (eds) Veterinary Epidemiology. 4th edn. Pondicherry, India: John Wiley & Sons, Ltd., p. 270. Available at: http://unimelb.eblib.com. au.ezp.lib.unimelb.edu.au/patron/FullRecord.aspx?p=1181436.
  • Traub, R.J., Inpankaew, T., Sutthikornchai, C., Sukthana, Y. and Thompson, R.C.A. (2008). 'PCR-based coprodiagnostic tools reveal dogs as reservoirs of zoonotic ancylostomiasis caused by Ancylostoma ceylanicum in temple communities in Bangkok.', Veterinary parasitology. Netherlands, 155(1–2), pp. 67–73. doi: 10.1016/j.vetpar.2008.05.001.
  • Traub, R. J. (2013). 'Ancylostoma ceylanicum, a re-emerging but neglected parasitic zoonosis', International Journal for Parasitology, 43(12–13), pp. 1009–1015. doi: 10.1016/j.ijpara.2013.07.006.
  • Traub, R.J., Zendejas-Heredia, P.A., Massetti, L. and Colella, V. (2021). 'Zoonotic hookworms of dogs and cats – lessons from the past to inform current knowledge and future directions of research', International Journal for Parasitology. Australian Society for Parasitology, 51(13–14), pp. 1233– 1241. doi: 10.1016/j.ijpara.2021.10.005.
  • Yến, N.T.H., Thiện, N.T., Thảo, Đ.T.P., Tùng, N.D. & Việt, H.Q. (2019). 'Hiệu quả của một số phương pháp xét nghiệm phân tìm trứng giun sán và noãn nang cầu trùng ở chó', Vietnam J. Agri. Sci., 17(5), pp. 371–378.
  • Zibaei, M., Nosrati, M.R.C., Shadnoosh, F., Houshmand, E., Karami, M.F., Rafsanjani, M.K., Majidiani, H., Ghaffarifar, F., Cortes, H.C.E., Dalvand, S. and Badri, M. (2020). 'Insights into hookworm prevalence in Asia: a systematic review and meta-analysis.', Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. England, 114(3), pp. 141–154. doi: 10.1093/trstmh/trz115.